ارزیابی توانایی تحمل رقابت ارقام بومی و اصلاح شده برنج (oryza sativa l.) در برابر علف هرز اویارسلام زرد (cyperus esculentus l.)

این پژوهش به منظور ارزیابی اثر تراکم علف هرز اویارسلام زرد (cyperus esculentus) بر برخی از صفات فیزیولوژیک، مورفولوژیک و عملکرد ارقام برنج (oryza sativa) در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. در این آزمایش دو فاکتور تراکم علف هرز اویارسلام زرد در چهار سطح (شامل شاهد، 60، 120 و 180 بوته در متر مربع) و رقم برنج در سه سطح (شامل طارم به عنوان رقم محلی، شیرودی و قائم به عنوان ارقام اصلاح ­شده) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بیانگر اختلاف کاملاً معنی­دار تعداد علف هرز، رقم و برهمکنش آنها از نظر صفات طول ساقه، سطح برگ پرچم، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ، میزان کلروفیل، محتوای کلروفیل (spad)، شاخص برداشت و عملکرد شلتوک بود. بررسی مقایسه میانگین صفات در تمامی ارقام نشان از کاهش میزان آنها تحت شرایط رقابت با این علف هرز بود، به طوری که کمترین میزان این صفات در تراکم 180 بوته از این علف هرز در متر مربع بدست آمد. همچنین شیب معادلات در تجزیه رگرسیونی بین ارقام برنج نشان داد که واکنش ارقام برنج نسبت به افزایش تراکم این علف هرز یکسان نبوده است، به طوری که رقم طارم با کمترین میزان شیب خط در صفات سطح برگ پرچم (y= 33.22 - 0.04x)، طول ساقه (y= 105.33 - 0.20x)، تعداد پنجه بارور (y= 22.5 - 0.03x)، شاخص برداشت (y= 24.98 - 0.3x) و عملکرد شلتوک (y= 366.6 - 0.57x) به عنوان یک رقابت­کننده قوی (01/0p≤) و ارقام شیرودی و قائم به ترتیب در رده­های بعدی به عنوان رقابت­کننده­های ضعیف­تر در برابر این علف هرز قرار گرفتند.